Duurzaam verwarmen: 6 tips om energie te besparen

Maar liefst zestig procent van ons energieverbruik gaat naar verwarming. Door slimmer en duurzamer te verwarmen kun je dan ook heel wat energie besparen. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portefeuille! Deze energiebesparende maatregelen helpen je op weg.

1. Duurzaam verwarmen begint bij een zuinige verwarmingsinstallatie

Om duurzaam te verwarmen, is het allereerst belangrijk dat je verwarmingsinstallatie zo zuinig mogelijk werkt. Oudere installaties hebben bijvoorbeeld een lager rendement. Als je installatie dus meer dan tien jaar oud is, is het interessant om eens na te gaan of er een duurzamer alternatief bestaat. Zo kun je al heel wat besparen door je verwarming te vervangen en de overstap te maken naar een warmtepomp of een condensatieketel.

Is je huidige verwarmingsketel nog niet meteen aan vervanging toe? Ook dan kun je overwegen om een warmtepomp te installeren en hybride te verwarmen. Daarbij kiest het systeem zelf steeds voor de meest rendabele optie, afhankelijk van de situatie.

2. Regelmatig onderhoud vermijdt problemen

Een regelmatig nazicht is belangrijk om het rendement van je verwarmingssysteem optimaal te houden. Met een goed onderhouden gasketel bespaar je zo’n vijf procent op je verwarmingskosten. Afhankelijk van het soort systeem zijn er trouwens een aantal wettelijke verplichtingen wat onderhoud betreft. Ook je warmtepomp laat je best jaarlijks nakijken door een expert. Zelf kan je bijvoorbeeld de bladeren weghalen, zodat die niet in het systeem terechtkomen en de werking hinderen.

Tip: over het algemeen is de zomer het ideale moment voor onderhoud, omdat tijdens de wintermaanden herstellingen voorrang krijgen op onderhoud.

Vergeet ook niet om de rest van je verwarmingssysteem goed te onderhouden. Zo belemmert luchtophoping in een radiator de warmteverspreiding. Maken je radiatoren een tikkend of ander vreemd geluid? Dan is je radiatoren ontluchten de boodschap. Dat doe je bij voorkeur aan het begin van het winterseizoen. Zonnepanelen zijn zo ontworpen dat ze weinig vuil aantrekken en het onderhoud dus beperkt is. Toch is het nuttig om ook je zonnepanelen af en toe te reinigen.

3. Energie besparen dankzij goede isolatie

Hoe duurzaam, efficiënt en rendabel je verwarmingsinstallatie ook is, als de warmte verloren gaat, heb je er niets aan. Goede isolatie is essentieel om optimaal gebruik te maken van de opgewekte warmte. Bovendien heb je recht op een aantal interessante premies als je isoleert, waardoor het al helemaal de moeite is!

Even niet toe aan grote isolatiewerken? Dan kan je de warmte binnenhouden met tochtstrips, isolatie rond de leidingen in onverwarmde ruimtes en radiatorfolie achter je radiatoren. Ook je ramen zijn een bron van warmteverlies, dus sluit je rolluiken of gordijnen als het donker wordt en vervang indien nodig je ramen door hoogrendementsglas. Alle kleine beetjes dragen bij tot duurzaam verwarmen.

4. Gebruik een (slimme) thermostaat

Je verwarming hoeft niet de hele tijd op de hoogste temperatuur te draaien. Je kunt ze ’s nachts en als je weg bent sowieso een paar graden lager zetten. Wie een vast dagritme heeft, voert met een kamerthermostaat gemakkelijk een dag- en nachtregeling in. Heb je vloerverwarming? Dan laat je de nachttemperatuur beter niet te sterk dalen: kies voor maximaal twee graden verschil met de dagtemperatuur.

Stel de dagtemperatuur bijvoorbeeld een kwartier tot een half uur voor het opstaan en voor het thuiskomen in. Sommige thermostaten, zoals de vSMART of sensoHOME, beschikken over een ‘zelflerende anticipatie’. Daardoor hoef je zelf niet te bepalen of je verwarming al vroeger moet opstarten. Blijf je overdag thuis, dan laat je de thermostaat het best op een constante dagtemperatuur staan. Regelmatig laten zakken en daarna een beetje bijstoken, is minder zuinig.

Let op: vloerverwarming komt trager op temperatuur dan radiatoren: een uur voordien opstarten, geeft meer comfort

Een slimme thermostaat kan een extra energiebesparing opleveren en is interessant voor wie op onregelmatige tijdstippen thuis is. Je kunt je verwarming op afstand bedienen met een app en flexibeler sturen volgens jouw leefritme. Er bestaat ook een weersafhankelijke regeling die de aanvoertemperatuur aanpast op basis van de binnen- én buitentemperatuur. Verder laat zo’n slimme thermostaat je toe om je geschatte verbruik te monitoren, zodat je kunt zien waar een eventuele besparing nodig of mogelijk is.

Wist je trouwens dat je met de internetmodule sensoNET VR 921 de meeste verwarmingsinstallaties ‘slim kunt maken’ en dus op afstand – bijvoorbeeld via je smartphone - kunt bedienen?

5. Een graadje minder om energie te besparen

Tot voor kort gold 21 graden als de comfortabelste kamertemperatuur. Maar in tijden van hoge energieprijzen kiezen steeds meer mensen voor 19 of zelfs 18 graden (en een dikkere trui). Bovendien hoeft het niet in alle kamers even warm te zijn. In de inkomhal, bijvoorbeeld, volstaat een temperatuur van 15 à 18 graden en ook in de slaapkamer hoeft het niet meer dan 17 graden te zijn.

Een lagere temperatuur dan 17 graden is geen goed idee, want dat kan schimmelvorming bevorderen. Als nachttemperatuur en wanneer er niemand thuis is, wordt doorgaans voor 16 graden of minder gekozen. Wil je besparen? Hou dan deze vuistregel in gedachten: door elke kamer één graadje lager te verwarmen, bespaar je ongeveer 7 procent op je verbruik.

6. Verlaag je aanvoertemperatuur

We zijn het allemaal gewend om de verwarming aan te zetten en meteen het effect te voelen. Maar je woning langzaam laten opwarmen heeft een positieve impact op de energie-efficiëntie. De aanvoertemperatuur bepaalt hoe warm het cv-water is als de ketel draait. Verminder je die met 10 graden, dan bespaar je al tussen 2 en 5 procent energie. Bij een warmtepomp is dat nog meer.

Je kan de aanvoertemperatuur het makkelijkst verlagen met een weersafhankelijke regeling zoals de sensoCOMFORT VRC 720. Die past de aanvoertemperatuur aan op basis van de binnen- en buitentemperatuur.

De uitdaging is dan om met een zo laag mogelijke aanvoertemperatuur je woning toch voldoende warm te krijgen. Laat je de kamertemperatuur ’s nachts stevig afkoelen, dan duurt het even voor je woning terug op temperatuur is. Wel geniet je dan een beter rendement. Onderstaande tabel verduidelijkt die werking.

Onze raad: wie met lage aanvoertemperaturen werkt, laat de temperatuur bij radiatoren beter niet té veel dalen ’s nachts. De warmteopwekker moet dan een inhaalmanoeuvre doen: draaien aan een verhoogde aanvoertemperatuur en op een hoger vermogen. Hou er wel rekening mee dat niet alle systemen zo eenvoudig te optimaliseren zijn voor maximale energie-efficiëntie.